In 2018 formuleerde de Vlaamse Sociaal Werk gemeenschap het ‘DNA van sociaal werk’ in 5 krachtlijnen: nabijheid en laagdrempelig werken, politiserend werken, generalistisch werken, verbindend werken en proceslogica. Deze krachtlijnen dragen bij aan het realiseren van mensenrechten en sociale rechtvaardigheid; de kerndoelen van sociaal werk. Natuurlijk zijn deze krachtlijnen op zich niet nieuw, ze vormden steeds al de kern van sociaal werk. Alleen worden ze nu in een coherent en geactualiseerd geheel gevat dat sociaal werk moet ondersteunen om antwoorden te geven aan de uitdagingen van vandaag. Er is echter meer onderzoek nodig om deze krachtlijnen verder te operationaliseren en uit te dragen in het werkveld, de samenleving en het sociaal onderwijs. Daarbij is het belangrijk aan te sluiten bij de wijze waarop sociaal werkers nu reeds werken aan de kerndoelen van het sociaal werk.
Dit doen we in dit project aan de hand van onderzoek naar wijkteams. De aandacht voor het wijkniveau als dé plaats voor sociaal innovatieve interventies en voor nieuwe vormen van regie en samenwerking tussen een verscheidenheid aan lokale actoren, maakt de laatste jaren sterk opgang. Deze verschuiving naar vermaatschappelijking en inclusie van kwetsbare burgers zou een antwoord moeten bieden aan verschillende uitdagingen waar de samenleving voor staat.
Dit project biedt een uitgelezen kans om de betekenis van wijkteams te begrijpen vanuit hun huidige werking. Met name hoe ze eigen werkprincipes vorm geven om de voor hun voorliggende kwesties aan te gaan. Die kwesties liggen in maatschappelijke uitdagingen maar ook in de betekenisgeving van andere actoren aan de werking van wijkteams. Geinspirieerd door de activiteitstheorie en het activiteitensysteem starten we vanuit een analyse van fricties tussen actueel handelingsvermogen en repertoires van wijkwerkers en hun werkprincipes. Van daaruit zoeken we naar hefbomen om dat actueel handelinsgvermogen en die repertoires uit te breiden, open te houden of bij te sturen. We doen dat door een toetsing aan de krachtlijnen van sterk sociaal werk. Tegelijkertijd stellen we de vraag hoe die krachtlijnen vanuit dit onderzoek verder geoperationaliseerd kunnen worden. In een sterk veranderende maatschappelijke context is het versterken van het DNA van sociaal werk op de eerste lijn een belangrijke uitdaging.
De onderzoeksvraaag van het project is ‘Hoe kunnen fricties tussen werkprincipes en handelingsrepertoires van wijkteams het DNA van sterk sociaal werk verder uitbouwen met oog op het versterken van sociaal werk op de eerste lijn?’
Dit project draagt bij aan de verdere ontwikkeling van het wijkteammodel getoetst aan de 5 krachtlijnen en aan de verdere operationalisering van de 5 krachtlijnen van sterk sociaal werk en de versterking van sociaal werk op de eerste lijn.
Looptijd: 2019-2021
Onderzoekers: Hans Grymonprez, Britt Dehertogh